Tutarsız anne baba tutumu çocuğun gelişimini nasıl etkiliyor?

Tutarsız anne baba tavrı, çocuklarda güvensizlik, kararsızlık, davranış meseleleri ve kişilik bozuklukları üzere birçok olumsuz tesir oluşturabilir. Ruhsal Danışman Sümeyye Üstün, “Tutarsız anne baba tavrı çocuğun gelişimini nasıl etkiliyor?” hakkında bir köşe yazısı hazırladı.

Çocuk yetiştirirken tutarsız davranmak, çocuk gelişimini hayli makus etkileyen bir durumdur. Tutarsızlık, anne-çocuk bağlanma sistemini direkt etkilemekte ve çocuğun sıhhatsiz bir bağlanma tarzı geliştirmesine sebep olabilmektedir. O denli ki, yetişkinlik hayatında çalkantılı ilişkisel sorunlar yaşamak yahut kişilik bozukluğuna sahip olmak da tutarsız ebeveynliğe maruz kalma sebebiyle oluşabilmektedir.

TUTARSIZ EBEVEYNLİK NEDİR?

Tutarsız ebeveynlik, bakım veren kişinin kendi tutarsızlığından da oluşabildiği üzere anne babanın kendi ortasındaki mutabakata varamamasından da ileri gelebilmektedir.

• Ebeveynin net sonlarının olmaması,
• Bir gün onay verilen bir şeye öteki vakit onay verilmemesi,
• Ebeveynlerin bazen çok aralı bazen ise çok ilgili davranması,
• Bakım veren kişinin çocuğun yanlış bir davranışına bir gün kızıp öbür bir gün ise görmezden gelmesi,
• Anne ile babanın kendi ortasında fikir ayrılıkları olması,
• Anne ile babanın çocuklarla ilgili bir mevzuda çocukların yanında fikir ayrılıklarını tartışması,
• Anne ile babanın çocukların yanında maddi durumları hakkında konuşmaları, vb. üzere durumlar tutarsız ebeveynlik tavrına örnek olabilir.

TUTARSIZ EBEVEYNLİĞİN KARAKTER GELİŞİMİNE ETKİSİ

Küçük yaşlardan itibaren tutarsız ebeveyn tavrına maruz kalmak çocukta baş karışıklığına sebep verir. Çocuk hangi davranışı sonucu hangi tavırla karşılaştığını tam olarak kavrayamaz ve zihni bölünür. Zihni bölünen çocuk ise tüm hayatı boyunca keskin hayat usulü yahut fikir kalıpları benimseyeme yatkın olur.

Tutarsız bir ebeveynliğe maruz kalmış çocuk, kendi hayatında da tutarsızlık yaşayacaktır. Örneğin bir gün bir arkadaşıyla çok âlâ anlaşırken bir öteki gün ona çok makûs davranabilir. Yahut çocuk bir gün çok sevinçli ve toplumsal davranırken bir diğer gün odasına kapanabilir, içedönük hale gelebilir.

Bu çocuklar ergenlik periyoduna geldiğinde ailenin kıymetleriyle tam zıddı biçimde davranma, riskli hareketlerde bulunma, riskli alışkanlıklar edinme üzere zorlayıcı davranışlara yönelebilirler. Bu türlü durumlarda anne babaların dikkatli davranması gerekmektedir.

ANNE BABALAR NELER YAPABİLİR?

• Anne babalar net hudutlar çizebilmelidir. Hayır dendiği halde ısrarcılığına devam eden çocuğa karşı net durulmalıdır.
• Anne babalar çocuklarına karşı şefkatli olmalıdır.
• Anne ile babanın bilhassa çocuklarla ilgili bahislerde kendi ortalarında fikir birliğine varmaları gerekmektedir.
• Koyulan kuralların sürekliliği değerlidir. Bu kurallar günden güne değişmemelidir.
• Anneyle babanın kendi ruhsal dünyalarında ve ferdî hayatlarında sakin ve istikrarlı usule sahip olmaları yahut en azından bunun için çabalamaları gerekmektedir.

Psikolojik Danışman
Sümeyye ÜSTÜN