Boşanmanın sağlıklısı olur mu?

Haber7 müellifi Prof. Dr. Hakan Aydın, “Boşanmanın sağlıklısı olur mu?” başlıklı yazısında dikkat çeken bahislere değindi.

Ülkemizde evlilik sürecine sağlıklı adım atabilmek ve bu adımı sürdürebilmek kadar, sağlıklı boşanabilmek te hayati bir sorun haline geldi. Hiçbir evlilik boşanmak üzere başlatılmaz fakat evlilik süreci bazen çiftleri bu değerli ve güç kararı almak noktasına getirebiliyor. Her evliliğin kendine nazaran bir öyküsü var. “İki gönül bir olunca” kısmı hoş de “samanlık seyran olur” kısmı, (sadelik) günümüz kırk haramilerinin (endüstriyel kapitalizmin) güzeline gitmiyor pek. Lakin ikna gücü (enstrümanları) yüksek ve çok çeşitli olduğu için genç çiftleri (ve ailelerini), mümkün olduğunca çok harcama yapmaya, zorla yahut güzellikle, ikna ederek evlilikleri değerine, tutsak etmeyi başarıyor. Genç çiftler daha adımlarını atar atmaz ilk huzursuzluklarını, korku ve gerilimlerini peşinen edinmiş oluyorlar böylelikle. Sonrasında ferdî istek ve egoların, aile yakınlarının, tüm medyayı bir ortaya getiren akıllı telefon dünyası uyaranlarının da yardımıyla kısa müddette toksik hale geliyor huzur ve memnunluk gayeli birliktelikler. Bağlantıların toksik bir basamağa evrildiği bu çeşit durumlarda, tekrar düzelme ihtimali ortadan kalkmışsa, sevimsiz olsa da boşanmayı bir seçenek olarak kıymetlendirmek gerekir. Hem helâl hem de yasal olan bir hakkın önüne çeşitli nedenlerle görünür-görünmez setler çekilemez.

Sağlıklı boşanmak birkaç açıdan değerli. Birinci akla gelenler: Çiftlerin bedensel ve ruhsal sıhhatinin korunması, varsa, çocukların sağlıklı gelişimlerinin garanti altına alınması. Bir de çocuklarını, bebeklikten yetişkinliğe kadar fizikî ve ruhsal şiddet ve nefret sarmalına hapsettikleri halde “çocukların olumsuz etkilenmesini istemiyoruz” diyerek boşanmaya yanaşmayan tipler var. Boşanamama sendromu da diyebiliriz. Pek çok nedeni olabilir. Örneğin yakın yahut uzak çevre/mahalle baskısı, nafaka sorunu vs. Nafaka, evlenememek kadar boşanamamanın da nedenleri ortasında gösteriliyor. Sorunun tahlilini hedefleyen alternatifli tekliflerin neden hâlâ Meclis gündemine gelmediği merak konusu. Kaş yaparken göz çıkardığımız konular bunlar maalesef. Kimseyi mağdur etmeyecek bir tahlil bulmak bu kadar mı sıkıntı? Medya ve sivil toplumun oluşturduğu baskı ortamı nedeniyle ivedilikle yapılan yasal düzenlemeler, verilen kararlar, sorunu çözmeyi bırakın yeni mağduriyetlere kapı aralıyor.

Boşanmaların sıhhatini yitirdiği durumlarda hem haber bültenlerine hem de toplumsal medyaya yansıyan inanılmaz aile trajedilerine şahit oluyoruz. “İstanbul’da boşanmak isteyen eşini öldürdü: Ağırlaştırılmış müebbet talep edildi”, “Bağ konutunda müthiş olay: Boşanmak isteyen karısını öldürüp intihar etti”, “Boşanmak isteyen eşini ve ailesini katletti, üç müebbet cezası aldı”, “Boşanma basamağındaki eşini öldürüp, cinayeti bildiriyle haber verdi”, “Cezaevinden firar etti, boşanmak isteyen eşini vurdu”, “Hakkında uzaklaştırma kararı olan koca, sokakta eşini bıçaklayarak öldürdü…”

Bu can yakan başlıklar, yakın vakitte meydana gelen vahşetlerin sadece birkaçına dair manşetleri oluşturuyor. Bunun üzere yüzlerce haber var ve her gün yenileri ekleniyor. Medyaya yansımayan trajedileri de hesap ederseniz vahim bir tablo kelam konusu. Yalnızca yuvaların yıkılmasıyla değil, toplumsal psikolojiyi ve güvenliği tehdit eden amansız bir problemle karşı karşıyayız. Herkes steril ortamlarda yaşamıyor tabi.

Meselenin toplumsal medyaya bakan yüzü daha da patalojik. Boşanmak maksadıyla hislerini toplumsal medyaya taşıyan bayanlar, biraz da avukat markajıyla sorunu, karşı taraftan öç alma, tüm mal varlığına el koyma ve hayatını yaşanmaz hale getirme çabasına dönüştürüyor. Bilhassa TikTok aracılığıyla yayılan yeni kabadayı kültürü, boşanma kademesindeki erkeklerin eşlerine ileti verdikleri bir ön hazırlık alanına dönüşürken, Instagram üzere ortamlar hem bayanların hem de erkeklerin boşanma etabındaki eşlerine yönelik ruhsal savaş yürüttükleri taciz ve manipülasyon yerleri haline geldi. Yapılan paylaşımlarla özel hayatlar ihlal edilirken çocuklar da sürecin bir modülü haline getiriliyor.

Bu durum ne yazık ki boşanmanın, kimi durumlarda en az evlilik kadar kıymetli ve gerekli olduğunu anlayamadığımızı, sağlıklı boşanmanın ehemmiyetini gereğince kavrayamadığımızı gösteriyor. Ayrıyeten hem evlilik sırasında hem de boşanma etabında ve sonrasında irtibat, kriz idaresi, sorun çözme, ruhsal düzgün oluş üzere kritik alanlarda ne derece önemli eksiklerimiz olduğunu hatırlatıyor.

Sosyal medyaya ait öbür vahametler de kelam konusu: Boşanmaya ait süreçlerde süreksiz ve yüzeysel toplumsal medya aforizmalarıyla dalgalanan kişisel psikolojiler, aynı oranda inanç ve maneviyat üzere daha derinlikli yardımcı ve güzelleştirici sistemlerden uzaklaşıyor.

Evet, evlilik yaşı ilerlerken, evlilik mühletleri kısalıyor. Huzurun kaynağı eşler nasıl oluyor da piyasa simsarları için bulunmaz bir ortamın, yani uyuşmazlığın, çatışmanın, kin ve nefretin, berbatlıkta müsabakanın kaynağı haline gelebiliyor?

Boşanmanın sağlıklısı olur mu? Olur, Olmalı!

Sağlıcakla kalın,

Prof. Dr. Hakan Aydın / Haber7

[email protected]