Psikolojik taciz: Mobbing!

İş yerlerindeki ruhsal taciz için birçok kurum harekete geçti. Ruhsal tacizin önlenmesi için hazırlanan 7 unsurluk genelge, Lider Erdoğan imzasıyla Resmi Gazete’de yayımlandı. Uzman Psikolog Serkan Yükcü konu hakkında ayrıntılı bir içerik hazırladı.

Ülkemizde son günlerde gündeme düşen; bir çalışanın işyerinde uğramış olduğu ruhsal baskı sonrasında belgrad ormanında kaybolması ve gerisinde da sağ olarak bulunması sonucunda kaldırıldığı hastanede hayatını kaybetmesi ile aslında baskıya daima maruz kalan fakat bu olayla birlikte gündeme yine gelen Mobbing kavramı kavramı üzerinde bilgilendirmek gereği duydum.

Öncelikle vefat eden vatandaşımıza Allah’dan rahmet diliyorum. Keşke olaylar ve durumlar can kaybı sonrasında gündeme düşmeden çözülse… diye temenni ederek sözlerime başlamak istiyorum.

6 Mart 2025 tarihinde 32833 sayılı “ İş Yerlerinde Ruhsal Taciz (Mobbing)’in Önlenmesi”  başlıklı Cumhurbaşkanlığı genelgesi yayınlandı. Bu genelge gerek devlet kurumlarında gerekse de özel bölümde çalışan tüm çalışanları kapsamakta ve yöneticilere sorumluluklar atfetmektedir. Ülkemize güzel olmasını diliyorum.
Çalışma şartları ve özlük hakları her ne kadar farklılık gösterse de hem devlet kurumları hem de özel bölüm çalışanları maalesef ruhsal taciz (mobbing)‘e maruz kalmaktadırlar.  Ben bugün özel kesimden fazla devlet kurumlarındaki Mobbing üzerinde durarak aslında hükümetimizin 2002 yılındaki seçim manifestosunda yer alan “Bürokratik Oligarşi” yi bitirmek ve sonrasında “Başkanlık Sistemi”nin kabul görmesiyle devlet kurumlarındaki verimliliği artırmak uğraşlarının Mobbing ile nasıl akamete uğratılmak istendiğine değinmek istiyorum.

Mobbing, iş yerinde muhakkak bir çalışanın, ekseriyetle üstleri yahut meslektaşları tarafından sistematik olarak ruhsal baskıya maruz bırakılmasıdır. Bu baskı, kişinin iş performansını düşürmeyi, motivasyonunu kırmayı ve hatta işten ayrılmaya zorlamayı emeller.

Mobbing, kelamlı taciz, dedikodu, dışlama, haksız tenkitler, misyonların engellenmesi yahut kişinin yeteneklerinin küçümsenmesi üzere çeşitli formlarda ortaya çıkabilir. Bu durum, mağdurun ruhsal sıhhatini önemli formda etkileyebilir ve uzun vadede depresyon, dert bozuklukları, özgüven kaybı üzere problemlere yol açabilir.

Türkiye’de bilhassa devlet kurumlarında mobbing epeyce yaygın bir problemdir. Devlet kurumlarının hiyerarşik yapısı ve iş teminatının nispeten yüksek olması, mobbingin basitçe uygulanabilmesine yer hazırlamaktadır. Üstlerin astlar üzerinde geniş bir otoriteye sahip olması, bu cins davranışların sıklıkla göz arkası edilmesine yahut örtbas edilmesine neden olmaktadır. Ayrıyeten, devlet kurumlarında çalışanların işlerini kaybetme endişesiyle mobbinge karşı seslerini çıkarmaktan çekinmeleri, bu sorunun daha da derinleşmesine yol açmaktadır.

 
• Mobbingin devlet kurumlarındaki tesirleri hayli ciddidir !

Öncelikle, çalışanların iş tatmini ve verimliliği düşer. Ruhsal baskıya maruz kalan çalışanlar, işlerine odaklanmakta zorlanır ve bu durum kurumun genel performansını olumsuz tesirler. Ayrıyeten, mobbing mağdurları ortasında yaygın olarak görülen stres  ve dert bozuklukları, uzun müddetli sıhhat meselelerine ve işgücü kaybına neden olabilir. Bu durum, devlet kurumlarının işleyişini aksatır ve kamu hizmetlerinin kalitesini düşürür.
Türkiye’de mobbingle uğraş için son yıllarda birtakım adımlar atılmış olsa da, bu sorunun tam olarak çözüldüğü söylenemez. İş yerinde ruhsal tacizin önlenmesi için daha tesirli yasal düzenlemelere ve kurum içi kontrol sistemlerine muhtaçlık vardır. Ayrıyeten, çalışanların mobbing konusunda bilinçlendirilmesi ve bu cins davranışlara karşı seslerini çıkarmaları için inançlı bir ortam sağlanması gerekmektedir.

Sonuç olarak, mobbing bilhassa devlet kurumlarında önemli bir sorun olarak varlığını sürdürmektedir. Bu durum, hem bireylerin ruhsal sıhhatini hem de kurumların verimliliğini olumsuz etkilemektedir. Mobbingle tesirli bir halde uğraş edebilmek için, hem yasal hem de kurumsal seviyede kapsamlı tedbirler alınması kuraldır.

Sevgiyle Kalın;
Uzman Psikolog Serkan YÜKCÜ