Türkiye’nin ilk piyanosuydu: 120 yıl sonra yeniden restore edildi!

Kastamonu’da Taşköprülü Mehmet isminde bir mobilya ustası, bölgede misyon yapan İtalyan bir mühendisin konutunda gördüğü piyanonun benzerini yapmaya karar verdi. 1904 yılında Taşköprülü Mehmet Usta tarafından yapılan Türkiye’nin birinci piyanosunun, 120 yıl sonra tekrar restore edildi.

1904 yılında Kastamonu’da yaşayan Taşköprülü Mehmet Usta, devrin italyan mühendisi Karlo Efendi’nin meskeninde bir piyano gördü. Bunun üzerine kendisi de bir piyano yapmaya karar verdi. Karlo Efendinin meskeninde bulunan piyanonun birebir ölçülerini alan Taşköprülü Mehmet Usta, bu ölçülerle beş adet piyano yaptı. Yaptığı piyanolardan bir tanesi Vali Enis Paşa tarafından 2.Abdülhamid’e ikram edildi. 

Yıldız Sarayı, Kastamonu Kent Tarih Müzesi ve Kastamonu Mimar Tek Kültür Merkezi’nde, Mehmet Usta’nın yaptığı piyanolardan 3 tanesi sergilenmeye devam ediyor. 

DİĞER İKİ ADEDİNİN AKIBETİ BİLİNMİYOR

Piyanonun onarımını yapan İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Türk Musikisi Devlet Konservatuarı Müzik Teknolojisi Kısmı Dr. Öğretim Üyesi Ahmet Tunç Buyruklar; “Taşköprülü Mehmet Usta bir marangoz sanatkarı. 1904 yılında imal ettiği piyanolardan birini görüyoruz. Beş tane üretmiş. Bunlardan üçünün nerede olduğunu biliyoruz, ikisinin akıbeti ise bilinmiyor. Kent Müzesi’ndeki çalgının bakımını yapmak üzere geldim. Çok yorgun bir saz olmasına karşın sergileniyor. Klavye ayarını yapıp düzgün bir imaj vermesini istedim.” diyerek piyano hakkında bilgi verdi.

Buyruklar, piyanonun yapıldığı devir itibariyle çok bedelli olduğunu vurgulayarak “Onun anısını yaşatmak ve düzgün görünmesi ismine bu çalışmayı yaptık. Piyano, bizim çalgılarımızdan değil. Avrupa menşeli bir enstrüman. Anadolu’da bunun yapılması pek mümkün görülmemesine karşın Mehmet Usta, bir müşterisinin meskeninde görüp ölçüleri alıyor. Krokilerini çıkarıp piyanoları üretmeye başlıyor. Türkiye’de üretilen birinci piyano olarak çok büyük kıymet taşıyor.” şeklinde konuştu.

MÜZİK TARİHİ AÇISINDAN ÇOK ÖNEMLİ

Bir Taşköprülü olarak çalışmaya dahil olmaktan büyük memnunluk duyduğunu lisana getiren 
İTÜ Türk Musikisi Devlet Konservatuarı Müzikoloji Kısmı Sanatçı Öğretim Vazifelisi Süleyman Şenel ise; “Türk müzik tarihi içinde Türk bir usta tarafından Türkiye’de birinci sefer yapıldığını bildiğimiz bu piyanonun varlığı değerli. Bu hizmete katkı verenlere yürekten teşekkür ediyorum. Tunç hocamızın da bu hususa gönüllülük aslına nazaran katkı sağlaması bizim için çok bedelli.” ifadelerini kullandı.

1904 yılında Taşköprülü Mehmet Usta tarafından yapılan piyanoların müzik tarihi açısından ehemmiyetine değinen Şenel, “Mimar Vedat Tek Kültür Merkezi’ndekini Esen ailesi bağışladı. Çalgı imali konusunda uzman olan Tunç Buyruklar hocamız, Mehmet Usta’nın anısını görmek için geldi. Bu, onun mesleksel düşüydü.” biçiminde konuştu.