Ergenlik çağındaki gençlerle nasıl iletişim kurmalı, nasıl davranmalı? Uzman psikolog açıkladı

Ergenlik, genç bireylerin hem fizikî hem de duygusal olarak en büyük dönüşümleri yaşadığı bir devirdir. Bu süreçte, ebeveynler için değerli sorumluluk haline geldiğinin altını çizen Uzman Psikolog Sümeyye Üstün böyle bir durumda ebeveyn ne yapmalı ve bu durumda nasıl davranması gerektiğiyle ilgili dikkat çeken açıklamalarda bulundu.

Anne babaların, çocukları ergenlik devrinde geldiğinde onlarla irtibat kurmakta eza yaşamaları sık karşılaşılan bir durumdur. Ebeveynler çocuklarını çok sıkmak ve denetim etmek istemezken, dış dünyadan ve kötülüklerden de korumak isterler. Bu iki istek ortasında sıkışan ebeveyn, çoğunlukla ne yapacağını tam bilemez ve çocuğuyla ortasının bozulması işten bile değildir. Bu yazıda bu türlü bir durumda ebeveyn ne yapmalıdır, nasıl davranmalıdır, sorusunu inceleyeceğiz.

NEDEN ERGENLER AİLESİNİ ART PLANA ATAR

Şayet çocuğunuz arkadaş etrafını ve dış dünyayı ebeveynlerinden daha öncelikli bir yere koymuşsa, bunun olağan olduğunu söyleyerek başlayalım. Ergenlik, bir tıp yetişkin hayatına geçiş devridir. Ergen bu devirde arkadaş kümeleri ve dış dünyadaki yabancı beşerlerle ilgilerinde, kendisine hayat uzunluğu lazım olacak ilgi geliştirme tarzlarını öğrenmektedir. Bu sebeple bir ergenin arkadaşlarının olması, onlarla bir grup maceralara girip çıkması, birtakım tertipler yapması kişilik gelişimi için epeyce kıymetlidir ve teşvik edilmelidir.

Bununla birlikte çocuğunuzu tehlikelerden korumak da bir ebeveynlik misyonudur. O halde çocuğunuzu başıboş bırakmadan bir özerk alan tanıyabilmenin ehemmiyeti ortaya çıkmaktadır. Bu da tesirli bir izleme yolu ile mümkündür.

ETKİLİ İZLEME NEDİR? TESİRLİ İZLEME NEDEN GEREKLİDİR

Etkili izleme, çocuğunuzun nerede ne yaptığını, kimlerle olduğunu ve meskene ne vakit geleceğini bilmeyi kapsar. Ayrıyeten çocuğunuz sizinle birlikte değilken de onu merak ettiğinizi, onunla ilgilendiğinizi ve onun için endişelendiğinizi bilmesine de imkan sağlar. Her ne kadar ergenler “Bana karışma/Hayatımdan uzak dur/Ben artık büyüdüm/vs.” gibi bir tutumda olsalar da, merak edilmeye ve ilgiye gereksinim duyarlar. Anne babalar, çocuklarının hayatında ilgiyle ve sevgiyle yer almalıdır. Bu tıpkı paha verdiğimiz bir arkadaşımızın yaptıklarına ilgi duymamız ve onu merak etmemiz üzeredir. Bu ilginin denetim etmekle karışmaması içinse açık ve inançlı münasebet kurabilmek değerlidir. Bu sayede, ortaya çıkabilecek mümkün sorunlar, çocuklarınızın hayatında değerli gördüğü meseleler ortaya çıkabilecek ve çok geçmeden tedbir alınabilecektir.

BAŞARILI İZLEME

Eğer çocuğunuzla yakın bir münasebetiniz varsa, başarılı bir izleme yapmak sizin için daha kolay olacaktır. Yeniden de bunu yapmayı öğrenmenin yolları mümkündür:

· En âlâ izleme, sessizce ve hiç aşikâr etmeden yapılan izlemedir.

· Çocuğunuzdan bilgi alma konusunda kararlı olun. Vakit zaman nereye gittiği, kimle görüştüğü üzere bilgileri öğrenmek için sorular sorun.

· Avusturya’da yapılan bir araştırmada, bilinenin tersine ergenliğin birinci vakitlerinde olan gençlerin, meskene geldiklerinde anne babalarının onlara soru sormalarını beklediği ortaya çıkmıştır. Merak edilmek aslında hepimizin muhtaçlığıdır. Yalnızca hakikat kanalı bulmak için uğraş göstermek gerekir.

· Araştırmada ergenler kiminle nerede ne yaptıklarına ait sorular sorulmasını kabul etse de, ne konuştuklarına dair ayrıntılı sorulardan hoşlanmamışlardır.

· Çocuğunuz bilgi vermek konusunda çok tepkiliyse, yansısının azalmasını bekleyebilirsiniz. Bunun yanı sıra, sahiden neyi bilmek istediğinizi, bu bilginin neye yarayacağını, nelerin özel olarak kalabileceğini düşünebilirsiniz.

· İrtibat kanallarını açık tutabilmek için çocuğunuzla sohbet edin. Onun dünyasına dahil olmaya çalışın.

· Çocuğunuzu sorumlu bir yetişin tarafından denetlenen bir tertip yahut toplumsal küme içine girmesi için teşvik edin. Böylelikle hem sağlıklı bir rol model bağlantısı kurabilir, hem toplumsallaşma muhtaçlığını karşılayabilir hem de inançlı bir ortamda kalmış olur.

· Kurallar konusunda net ve dengeli olun. Bir kuralın yaptırımı ne kadar daima olursa buna uyma mümkünlüğü da o kadar daima olur.

· Çocuklarınızın arkadaşlarıyla tanışın ve onları meskeninize davet edin.

· Çocuklarınıza itimadın. Araştırmalar, bu inanç hissinin çocukların yanlış şeyler yapmasını engellediğini göstermektedir. Gençler anne babalarının itimatlarını kaybettiğinde tekrar kazanmak için daha fazla uğraş sarf ederler.

ANNE BABALAR NELER YAPMALIDIR?

1. Çocuğunuzla nasıl bir ilginiz olduğunu düşünün. Kendinize şu soruları sorun:

– İrtibat kanallarımız açık mı?

– Çocuğumun ömrüyle ilgileniyor muyum?

– Onun kimi aktifliklerine katılıyor muyum?

– Çocuğum nezaretim altında değilken vaktini nerede, nasıl, kimle geçireceğine ait kurallar oluşturdum mu?

– Bu kuralları çocuğuma açık bir formda anlattım mı?

2. Bu soruların birisine yanıtınız hayırsa, evete çevirmek için maksatlar belirleyebilirsiniz.

3. Ayrıntılı bilgi için çeşitli kitaplardan, makalelerden yahut ebeveyn dayanak kümelerinden yardım isteyebilirsiniz.

4. Ergenlik çağındaki çocuğunuzla bağlarınız konusunda önemli tasalarınız varsa, kesinlikle bir uzmandan dayanak alın.

Psikolojik Danışman

Sümeyye Üstün