Su krizi her şeyi tetikliyor: Dünya gıda üretiminin yarısı risk altında!

Küresel su krizi, 2050 yılına kadar dünya besin üretiminin yarısından fazlasını risk altına sokabilir. Memleketler arası önderler ve uzmanlar kümesinin katkı sağladığı raporda acil harekete geçilmezse su kaynaklarındaki dengesizlikler, ekonomik kayıpların yanı sıra milyonlarca insanı da tehdit ediyor.

Küresel Su İktisadı Komitesinin, “Suyun İktisadı: Hidrolojik Döngünün Global Ortak Yarar Olarak Değerlendirilmesi” başlıklı raporu yayımlandı. Londra’da yayımlanan bu raporda su krizinin önemli boyutlara ulaştığını ve acil tedbir alınmadığı takdirde dünya besin üretiminin yarısından fazlasının risk altında olacağını ortaya koydu. Rapora nazaran, 2050’ye kadar dünyadaki besin üretiminin yarısından fazlasının risk altında olduğu ve yüzde 8’lik Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYH) kaybına yol açılabileceği bildirildi.

Komisyona nazaran, zayıf iktisat, yıkıcı arazi kullanımı ve su kaynaklarının süregelen berbat idaresi, berbatlaşan iklim kriziyle birleşerek global su döngüsünü daha evvel görülmemiş bir baskı altına soktu.

Buna bağlı olarak, derinleşen su krizi nedeniyle 2050’ye kadar dünya besin üretiminin yarısından fazlası risk altında olabilir. Yaklaşık üç milyar insan ve dünya besin üretiminin yarısından fazlası, kuruma yaşanan yahut toplam su varlığında istikrarsız eğilimlerin görüldüğü bölgelerde bulunuyor. Ayrıyeten, yer altı sularının kaybı nedeniyle birçok kent çökme tehlikesiyle karşı karşıya.

Su krizi tıpkı vakitte 25 yıl içinde dünya genelinde ortalama yüzde 8’lik bir GSYH kaybı yaratma riski taşıyor. Bu oran, düşük gelirli ülkelerde yüzde 15’e kadar çıkıyor.

ÇOĞU BÖLGE GEREKEN SU ÖLÇÜSÜNÜ KARŞILAYAMIYOR

Rapora nazaran, mevcut yaklaşımlar yüklü olarak ırmaklar, göller ve akiferlerdeki “mavi su” ile ilgilenirken, ekseriyetle kritik bir tatlı su kaynağını ve bitki örtüsündeki nem olan “yeşil suyu” göz gerisi ediyor.

Ancak bu su, atmosfer yoluyla geri dönüp dolanıma girerek karadaki yağışların neredeyse yarısını oluşturuyor. Bu nedenle sürdürülebilir bir yeşil su arzı, ekonomiler ve geçim kaynakları için kritik ehemmiyete sahip olan kararlı yağış sistemleriyle direkt ilişkili. İnsanların temel sıhhat ve hijyen gereksinimlerini karşılamak için günde 50 ila 100 litre su gerekiyor. Lakin kâfi beslenme ve tüketimi de içeren ülkü bir ömür için kişi başına günlük su gereksinimi 4 bin litreye kadar çıkabiliyor.

Çoğu bölge bu ölçüde suyu lokal olarak sağlayamıyor. Ticaret yoluyla su kaynaklarının daha adil dağıtılması sağlanmaya çalışılsa bile uyumsuz siyasetler ve su krizi bu ölçünün sağlanmasını engelliyor. Öte yandan, dünyada her yıl sağlanan yaklaşık 700 milyar dolar tarım sübvansiyonunun büyük bir kısmı yanlış yönlendiriliyor ve bu durum çiftçileri muhtaçlık duyduklarından daha fazla su kullanmaya teşvik edebiliyor. Bu nedenle global su krizinin “yeni bir su ekonomisi” geliştirilerek ele alınmasına muhtaçlık duyuluyor. Komiteye nazaran, bu lakin kolektif olarak her ülkede uyumlu hareketler ve siyasetlerle yapılabilir.

Hükümetlerin, global su krizinin tahlili için su kaynaklarını korumak, yanlış sübvansiyonları kaldırmak ve döngüsel bir iktisat oluşturmak için memleketler arası işbirliği kritik ehemmiyet taşıyor.

“DÜNYA NÜFUSUNUN YARISI SU KITLIĞI İLE KARŞI KARŞIYA”

Potsdam İklim Tesiri Araştırmaları Enstitüsü (PIK) Yöneticisi ve komitenin dört eş liderinden biri olan Johan Rockström, rapora ait değerlendirmesinde, “Bugün dünya nüfusunun yarısı su kıtlığıyla karşı karşıya. Bu yaşamsal kaynak giderek kıtlaşırken, besin güvenliği ve insani gelişim risk altında ve biz bunun olmasına müsaade veriyoruz. İnsanlık tarihinde birinci sefer global su döngüsünü dengesizliğe itiyoruz.” ikazında bulundu.

Rockström, insan faaliyetlerinden kaynaklanan iklim değişikliği ve arazi kullanımındaki yanlış uygulamalar nedeniyle tüm tatlı su kaynağı olan yağışlara artık güvenilemediğini ve böylelikle insan refahı ve global iktisadın temelden sarsıldığını belirtti.

Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) Genel Yöneticisi ve komitenin eş liderlerinden Ngozi Okonjo-Iweala ise global su krizini bir “trajedi” olarak nitelendirirken, bunun birebir vakitte suyun iktisadını dönüştürmek ve tekrar şekillendirmek için bir fırsat olduğunu kaydetti.